Lịch trình và quy trình bảo dưỡng máy nén khí ngâm dầu

Máy nén khí trục vít ngâm dầu là thiết bị không thể thiếu trong các hệ thống khí nén công nghiệp nhờ hiệu suất cao và vận hành ổn định. Tuy nhiên, để duy trì hiệu quả hoạt động tối ưu và kéo dài tuổi thọ thiết bị, việc bảo dưỡng định kỳ theo lịch trình rõ ràng và quy trình chuẩn là điều không thể xem nhẹ. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ cung cấp cái nhìn tổng quan và chi tiết nhất về lịch trình và quy trình bảo dưỡng máy nén khí trục vít ngâm dầu bao gồm các hạng mục cần kiểm tra, thay thế, cách xác định giờ chạy máy và các lưu ý kỹ thuật quan trọng, giúp bạn nắm vững kiến thức cần thiết để quản lý hiệu quả hệ thống khí nén của mình.

Lịch trình bảo dưỡng máy nén khí ngâm dầu theo thời gian vận hành (Running Hour)

Lịch trình bảo dưỡng của máy nén khí trục vít ngâm dầu được xác định chủ yếu dựa trên tổng số giờ vận hành thực tế của máy gọi là giờ chạy máy (Running Hour). Đây là yếu tố cốt lõi để lên kế hoạch kiểm tra, bảo trì và thay thế phụ tùng một cách hiệu quả, khoa học.

• Giờ chạy máy được tính bao gồm cả thời gian máy hoạt động ở chế độ có tải (tạo ra khí nén) và chế độ không tải (động cơ vẫn hoạt động nhưng không tạo khí nén, tiêu thụ khoảng 40-60% công suất tải). Trong khi đó, thời gian chờ (standby) khi máy ở trạng thái nghỉ hoàn toàn không được tính vào giờ chạy máy.
• Checklist bảo dưỡng và sửa chữa là tài liệu định kỳ liệt kê các hạng mục và phụ tùng cần được kiểm tra, thay thế tương ứng với từng mốc giờ chạy máy. Các mốc thông dụng thường bao gồm: 3.000 giờ, 6.000 giờ, 8.000 giờ, đến 72.000 giờ hoặc hơn tùy vào loại máy và điều kiện vận hành.
• Danh mục checklist có thể được cung cấp bởi nhà sản xuất máy nén khí, hoặc được xây dựng chi tiết hơn bởi các đơn vị bảo trì chuyên nghiệp dựa trên tình trạng vận hành thực tế. Trên thực tế, các đơn vị dịch vụ có kinh nghiệm thường bổ sung thêm các hạng mục vượt ngoài khuyến cáo gốc để đảm bảo tuổi thọ và hiệu suất máy nén khí đạt mức tối ưu.
• Các phụ tùng tiêu hao như lọc gió, lọc dầu, lọc tách dầu và dầu bôi trơn thường được thay thế định kỳ tại các mốc phổ biến như 3.000 giờ hoặc 6.000 giờ để ngăn ngừa rủi ro và duy trì hiệu suất máy.

Nếu bạn cần triển khai một lịch trình bảo dưỡng rõ ràng, phù hợp với đặc điểm vận hành của doanh nghiệp mình, hãy tham khảo thêm dịch vụ chuyên nghiệp tại đây: Dịch vụ bảo dưỡng máy nén khí gần đây uy tín

Quy trình bảo dưỡng máy nén khí ngâm dầu

Nội dung bảo dưỡng định kỳ máy nén khí bao gồm việc kiểm tra và thay thế các bộ phận cốt lõi trong hệ thống khí nén. Dưới đây là các hạng mục bảo dưỡng chính được trình bày chi tiết:

Checklist Bảo Dưỡng:

Đây là danh mục toàn diện các phụ tùng và công việc cần thực hiện theo lịch trình giờ chạy máy, đảm bảo không bỏ sót bất kỳ yếu tố quan trọng nào.

Là danh mục liệt kê các phụ tùng và công việc cần thực hiện định kỳ theo số giờ vận hành của máy. Các mốc phổ biến: 3.000h, 6.000h, 8.000h, 72.000h, v.v. Checklist có thể do nhà sản xuất cung cấp hoặc được tối ưu hóa bởi đơn vị kỹ thuật để phù hợp với điều kiện vận hành thực tế.

Bảo Dưỡng Lọc Máy Nén (Filter Element):

Bao gồm ba thành phần thiết yếu là lọc dầu, lọc gió và lọc tách dầu.

• Lịch trình: Các bộ lọc này thường được thay thế sau mỗi 6000 giờ hoạt động hoặc định kỳ 06 tháng đến 01 năm, hoặc đồng bộ với chu kỳ thay dầu (3000h, 6000h).
• Quy trình: Việc thay thế có thể dựa trên thông số kỹ thuật về chênh áp của lọc. Các dòng máy nén khí hiện đại thường tích hợp cảm biến để đo chênh áp tại các vị trí lọc.
  • Lọc gió có thể được trang bị công tắc báo nghẹt hoặc chỉ thị màu (xanh/vàng/đỏ) để dễ dàng nhận biết tình trạng.
  • Lọc dầu đi kèm cảm biến nghẹt và van bypass, giúp đảm bảo lưu lượng dầu ổn định ngay cả khi lọc bị tắc một phần.
  • Lọc tách dầu: Máy có cảm biến áp suất P1 (trước lọc tách) và P2 (đầu ra máy) sẽ cảnh báo khi chênh áp (P1-P2) vượt ngưỡng cho phép (ví dụ: > 0.75 Mpa), cho thấy lọc bị tắc nghẽn.
• Lưu ý quan trọng: Khi thay thế lọc dầu và lọc tách dầu, việc thay dầu đồng bộ là bắt buộc để duy trì hiệu suất tối ưu và tránh nhiễm bẩn chéo.

Bảo Dưỡng Dầu Máy Nén Khí:

Dầu máy nén khí đóng vai trò then chốt trong việc bôi trơn, làm mát và làm kín.

• Lịch trình: Dầu thường được thay thế đồng thời với các bộ lọc máy nén khí. Tuổi thọ của dầu gốc khoáng dao động từ 2000 đến 6000 giờ, trong khi dầu gốc tổng hợp có thể đạt từ 8000 đến 12000 giờ.
• Quy trình: Bảo dưỡng dầu chủ yếu tập trung vào việc thay thế đúng loại dầu phù hợp theo khuyến nghị của nhà sản xuất. Chất lượng dầu có ảnh hưởng trực tiếp và đáng kể đến tuổi thọ của các bộ lọc.

Hạng Mục Thiết Bị Điện (Electric System):

Mặc dù thường bị bỏ qua, hệ thống điện đóng vai trò quan trọng và cần được bảo dưỡng định kỳ.

• Lịch trình: Nên tiến hành bảo dưỡng định kỳ để phòng ngừa sự cố.
• Quy trình: Kiểm tra kỹ lưỡng các thiết bị đóng cắt để tránh hiện tượng move tiếp điểm gây phóng điện. Rà soát tình trạng lão hóa của tụ điện song song với khởi động từ. Định kỳ kiểm tra (test) các thiết bị bảo vệ như Aptomat (Atomat), biến dòng (TI) để đảm bảo chúng hoạt động chính xác khi có sự cố.

Động Cơ và Biến Tần (Motor-Inverter):

Hai thành phần này là yếu tố quyết định hiệu suất vận hành và tiêu thụ năng lượng của máy.

• Quy trình (Động cơ): Định kỳ bơm mỡ vòng bi theo giờ chạy máy (3000/4000/6000h) và kiểm tra độ rung bất thường. Vệ sinh sạch sẽ bụi bẩn đối với động cơ hở. Tiến hành kiểm tra khi có cảnh báo nhiệt độ cao hoặc các dấu hiệu bất thường trên tem nhãn. Cần lưu ý kiểm tra loại vòng bi (có nắp/không nắp) để lựa chọn loại mỡ bôi trơn phù hợp.
• Quy trình (Biến tần): Bảo dưỡng biến tần gắn liền với việc vệ sinh bụi. Thường xuyên vệ sinh và thay thế quạt làm mát định kỳ để đảm bảo khả năng tản nhiệt tối ưu, từ đó kéo dài tuổi thọ cho biến tần.

Van và Cụm Van:

Hệ thống van bao gồm cả van chức năng và van bảo vệ, đóng vai trò điều khiển và an toàn.

• Quy trình: Thay thế các bộ KIT, đặc biệt là các roăng cao su trong các cụm van do chúng dễ bị lão hóa và giòn. Thực hiện bôi trơn định kỳ cho các cụm van không ngâm dầu.
• Các van quan trọng cần chú ý đặc biệt: van cổ hút, van điện từ, van điều áp, van quá áp, và van xả cấp tốc.
• Van hồi dầu (oil recovery check valve): Cần được vệ sinh và bảo dưỡng định kỳ do dễ bị nghẹt bởi cặn bẩn.
• Van nhiệt (Thermostat valve): Không cần bảo dưỡng thường xuyên nhưng cần được kiểm tra (test) và thay thế định kỳ. Dấu hiệu hỏng hóc bao gồm nhiệt độ dầu quá thấp (đặc biệt vào mùa đông), dầu bị nhũ tương hóa, hoặc nhiệt độ máy tăng cao bất thường.
• Van chặn dầu (Oil stop): Các van của Atlas Copco đặc biệt cần thường xuyên bảo dưỡng, bao gồm thay thế roăng/KIT.
• Van áp suất tối thiểu (MPV): Cần được bảo dưỡng do roăng cao su hay bị giòn và lò xo dễ bị han gỉ.
• Van bảo vệ và van an toàn: Hàng năm cần được vệ sinh, tra dầu mỡ và thay roăng cao su để đảm bảo chúng hoạt động chính xác và tin cậy khi có sự cố.

Giàn Trao Đổi Nhiệt / Két Làm Mát (Air cooler / Oil cooler):

Đảm bảo nhiệt độ hoạt động ổn định cho máy nén khí.

• Quy trình (Giàn trao đổi nhiệt bằng khí): Vệ sinh bằng khí nén thường xuyên (hàng tuần hoặc hàng tháng). Khi giàn quá bẩn, có thể sử dụng nước áp lực cao để vệ sinh bên ngoài. Xúc rửa bên trong bằng hóa chất chuyên dụng phù hợp với cặn dầu. Cần hết sức cẩn trọng trong quá trình vệ sinh để tránh làm móp méo các lá tản nhiệt và đặc biệt không lạm dụng hóa chất ăn mòn nhôm, nhằm bảo vệ tuổi thọ của thiết bị.
• Quy trình (Giàn trao đổi nhiệt nước): Duy trì sử dụng nước mềm để hạn chế đóng cặn vôi. Định kỳ vệ sinh cặn vôi bằng hóa chất chuyên dụng kết hợp với cọ rửa cơ khí. Việc để cặn vôi đóng dày sẽ gây tắc nghẽn nghiêm trọng và rất khó loại bỏ. Tuyệt đối cẩn thận khi sử dụng hóa chất mạnh để tẩy cặn vì chúng có thể ăn mòn và làm thủng ống đồng, gây hư hại nghiêm trọng.

Linh Kiện Khác:

Các linh kiện này thường được kiểm tra và thay thế khi cần thiết, không tuân theo một chế độ bảo dưỡng định kỳ cứng nhắc. Bao gồm: khớp nối, giảm chấn cao su, dây đai, ống cao su cổ hút, mắt thăm dầu, cao su chân động cơ/đầu nén/thùng dầu, ống chống rung/thủy lực, ống khí điều khiển, và cánh quạt làm mát.

Bảo Dưỡng Cụm Nén (Airend):

Đây là bộ phận quan trọng nhất của máy nén khí, với tuổi thọ thông thường ít nhất 40.000 giờ, và một số hãng có thể đạt 100.000 giờ hoạt động.

• Quy trình: Cần kiểm tra định kỳ để chủ động ngăn ngừa hư hại. Tập trung kiểm tra các vấn đề sau:
  • Nhiệt độ đầu nén quá nóng: Có nhiều nguyên nhân như giàn trao đổi nhiệt bẩn, thông gió kém, hoặc lọc/dầu bị bẩn.
  • Thiếu dầu bôi trơn.
  • Ngưng tụ nước: Do không xả nước hàng ngày, thông gió kém, hoặc môi trường ẩm ướt.
  • Ăn mòn rỉ sét: Do bôi trơn không đủ hoặc thoát nước không kịp thời.
  • Quá áp suất cục bộ: Do các bộ phận bên trong mất khả năng hoạt động.
  • Điều chỉnh điều khiển sai: Yêu cầu đào tạo kỹ thuật vận hành bài bản.
  • Rung động bất thường: Cần dừng máy kiểm tra khẩn cấp ngay lập tức.
  • Rò rỉ dầu phớt chắn dầu: Cần dừng máy kiểm tra ngay lập tức.
  • Tiếng ồn lớn bất thường: Thường là dấu hiệu vòng bi đầu nén bị mòn, yêu cầu dừng máy khẩn cấp.
• Đặc biệt chú ý đến rò rỉ dầu và tiếng ồn từ vòng bi động cơ, vì đây thường là những chỉ báo sớm của các vấn đề tiềm ẩn.

Bảo Dưỡng Sấy, Lọc, Thiết Bị Phụ Trợ:

• Bình tích áp, đường ống: Thường không có bảo dưỡng định kỳ thông thường, nhưng cần vệ sinh rỉ sét/bụi bẩn đối với các ứng dụng yêu cầu cao (y tế, thực phẩm, dược phẩm). Bình khí nén đạt chuẩn cần có cửa vệ sinh để dễ dàng làm sạch.
• Máy sấy tác nhân lạnh: Hoạt động tương tự như điều hòa, hạ nhiệt độ khí nén. Một số máy có giàn làm mát trước máy sấy giúp tiết kiệm năng lượng.
• Máy sấy hấp thụ: Thường được sử dụng trong các ngành y tế, dược phẩm, và điện tử.
• Lọc đường ống: Cần được kiểm tra và vệ sinh định kỳ.
• Van xả nước: Cần được bảo dưỡng thường xuyên để đảm bảo chức năng thoát nước hiệu quả.

Đọc thêm: Cách sửa máy nén khí mini chi tiết cho người mới

Kết Bài

Trên đây là tổng quan chi tiết về lịch trình và quy trình bảo dưỡng máy nén khí trục vít ngâm dầu, được thực hiện định kỳ dựa trên giờ chạy máy. Quy trình này bao gồm một checklist các phụ tùng và công việc cần làm cho từng bộ phận chính như lọc, dầu, hệ thống điện, động cơ, biến tần, van, giàn trao đổi nhiệt, cụm nén và các linh kiện phụ trợ khác. Việc tuân thủ nghiêm ngặt các quy trình này không chỉ giúp máy nén khí của bạn hoạt động ổn định, hiệu quả mà còn kéo dài đáng kể tuổi thọ thiết bị, tối ưu hóa chi phí vận hành trong dài hạn.

Thiết Bị Việt Á chúc bạn luôn có một hệ thống khí nén vận hành trơn tru và hiệu quả. Nếu bạn có bất kỳ ý kiến bổ sung hay góp ý nào, đừng ngần ngại để lại bình luận phía dưới. Hãy theo dõi trang web https://thietbivieta.com/ và các kênh truyền thông của Thiết Bị Việt Á để cập nhật thêm nhiều thông tin hữu ích về máy nén khí và dịch vụ liên quan nhé!

Ngô Văn Hùng