Nguyên nhân, cách sửa máy nén khí không lên hơi và cách phòng tránh

Máy nén khí không lên hơi hoặc lên hơi yếu/chậm là tình trạng phổ biến gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến hiệu suất làm việc của thiết bị và cả quá trình sản xuất. Nếu không được xử lý kịp thời, sự cố này có thể dẫn đến hỏng hóc nặng, tốn kém chi phí sửa chữa. Trong bài viết này, Thiết Bị Việt Á sẽ giúp bạn nhận biết rõ nguyên nhân, dấu hiệu thường gặp, hướng dẫn cách sửa máy nén khí không lên hơi đúng kỹ thuật và giới thiệu biện pháp phòng tránh hiệu quả. Hãy cùng tìm hiểu để đảm bảo máy nén khí của bạn luôn vận hành ổn định, bền bỉ và an toàn.

Nguyên nhân máy nén khí không lên hơi hoặc lên hơi yếu/chậm

Tình trạng máy nén khí không lên hơi hoặc lên hơi yếu/chậm là một vấn đề phổ biến, ảnh hưởng đáng kể đến hiệu suất làm việc. Trong hầu hết các trường hợp (khoảng 90%), nguyên nhân chính có thể bắt nguồn từ các yếu tố sau:

• Lưỡi gà và van hai chiều bị kẹt hoặc bám cặn: Đây là các bộ phận quan trọng nằm trong xi lanh nén khí. Trong quá trình hoạt động, bụi bẩn có thể tích tụ và bám vào lưỡi gà và van hai chiều, gây cản trở. Khi đó, lượng khí đi vào xi lanh sẽ bị hạn chế, dẫn đến việc máy không thể lên hơi hoặc lên hơi rất yếu.
• Rò rỉ khí nén: Khí nén có thể bị rò rỉ tại nhiều điểm trong hệ thống, bao gồm van xả, van an toàn, bình chứa khí, các phụ kiện đường ống, khớp nối, hoặc các gioăng đệm làm kín (oring) trong xi lanh, van, và bộ lọc. Nguyên nhân thường gặp là do băng tan quấn ngoài van bị hở hoặc gioăng bị vôi hóa, lão hóa, không còn đảm bảo độ kín khít. Mặc dù lượng khí rò rỉ có thể không lớn, nhưng vẫn đủ để làm giảm áp suất và ảnh hưởng đến hiệu suất nén khí.
• Tắc nghẽn bầu lọc gió (màng lọc bẩn): Bầu lọc gió chứa một miếng đệm mút hoặc màng lọc có nhiệm vụ loại bỏ bụi bẩn lớn trong khí nén trước khi đưa vào xi lanh. Nếu màng lọc này bị tắc nghẽn nghiêm trọng do bụi bẩn tích tụ, hiệu suất hút khí sẽ giảm đáng kể, khiến máy nén khí lên hơi kém hoặc thậm chí không lên hơi.
• Gioăng đầu bò bị rách hoặc lệch: Gioăng đầu bò đóng vai trò quan trọng trong việc kết nối đầu bò và xi lanh, đồng thời phân chia luồng khí nén đầu vào và đầu ra. Khi gioăng này bị lệch hoặc rách, luồng khí có thể bị xáo trộn, làm giảm hiệu quả quá trình nén khí.
• Van khí bị hỏng hoặc tắc nghẽn: Các van trong hệ thống nén khí (như van nạp, van xả) có thể bị hỏng hoặc tắc nghẽn do hút phải bụi bẩn, dị vật hoặc do quá trình hao mòn tự nhiên. Điều này làm cho lượng khí hút vào không đủ công suất vận hành, gây đình trệ và là một trong những lý do phổ biến khiến máy nén khí piston không đạt đủ áp suất.
• Áp suất khí đầu vào quá thấp: Nếu áp suất khí đi vào máy nén thấp hơn mức yêu cầu, máy sẽ không có đủ lượng khí để nén, dẫn đến hiện tượng lên hơi yếu.
• Lỗ thông khí bị tắc: Tương tự như lọc gió, nếu lỗ thông khí của máy nén bị tắc, khí không thể lưu thông tự do, làm giảm áp suất và khiến quá trình lên hơi diễn ra chậm chạp.
• Dầu nhớt không đủ hoặc bẩn: Thiếu dầu nhớt hoặc dầu bị nhiễm bẩn sẽ làm giảm hiệu suất bôi trơn và làm mát, ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu suất nén khí và gây yếu hơi. Ngoài ra, mức dầu trong bình chứa khí quá cao (do lọc tách dầu kém hiệu quả) cũng có thể cản trở khả năng tạo áp suất.
• Hư hỏng vòng bi hoặc piston: Vòng bi hoặc piston là các bộ phận chuyển động chính trong máy nén. Nếu chúng bị hư hỏng, hiệu suất tổng thể của máy sẽ giảm, dẫn đến tình trạng lên hơi chậm.
• Dây đai hoặc Puli bị hỏng (đối với máy nén khí dẫn động bằng dây đai): Trong các loại máy nén khí sử dụng dây đai để truyền động, dây đai bị lỏng, mòn hoặc puli bị hỏng cũng có thể là nguyên nhân khiến áp suất khí nén bị thấp.
• Bộ lọc tách dầu khí bị bẩn hoặc tắc nghẽn: Bộ lọc tách dầu khí bị bẩn hoặc tắc có thể gây ra sự chênh lệch áp suất lớn, cản trở quá trình tách dầu và khí. Điều này không chỉ làm giảm lưu lượng khí mà còn gây ra hiện tượng lên hơi yếu.
• Các lý do khác: Ngoài những nguyên nhân trên, một số yếu tố khác như nguồn điện yếu, máy chưa được cắm điện hoặc mô tơ vận hành kém hiệu quả cũng có thể góp phần gây ra tình trạng máy nén khí không lên hơi hoặc lên hơi yếu.

Dấu hiệu nhận biết máy nén khí bị yếu hơi

Khi máy nén khí gặp sự cố về áp suất, có một số dấu hiệu rõ ràng giúp bạn nhận biết và can thiệp kịp thời:

• Áp suất khí trong bình nén tăng chậm hoặc không đạt định mức: Bạn sẽ nhận thấy kim đồng hồ áp suất di chuyển chậm hơn bình thường hoặc không thể chạm tới mức áp suất tối đa mà máy nén khí đã được thiết lập.
• Âm thanh hoạt động bất thường: Máy có thể phát ra âm thanh nhỏ hơn, không đều hoặc có sự thay đổi về tiếng ồn so với lúc hoạt động bình thường, cho thấy có điều gì đó không ổn bên trong.
• Thời gian nén kéo dài: Để đạt được cùng một mức áp suất, máy nén khí sẽ mất nhiều thời gian hơn đáng kể so với trước đây.
• Máy hoạt động liên tục hoặc quá tải: Để bù đắp cho việc thiếu áp suất, máy nén khí có thể phải chạy liên tục, không ngắt nghỉ hoặc hoạt động quá mức để cố gắng duy trì áp suất mong muốn.
• Lượng khí đầu ra không đủ: Khi sử dụng các công cụ khí nén (như súng sơn, súng thổi bụi), bạn sẽ thấy lượng khí ra yếu, không đủ mạnh để thực hiện công việc hiệu quả.

Khi phát hiện bất kỳ dấu hiệu nào kể trên, việc kiểm tra và khắc phục sự cố ngay lập tức là cần thiết để tránh làm hỏng máy nghiêm trọng hơn và duy trì hiệu suất làm việc.

Trường hợp bạn sử dụng máy nén khí piston, đừng bỏ qua hướng dẫn chi tiết cách sửa máy nén khí piston hiệu quả và an toàn được chia sẻ bởi kỹ thuật viên nhiều kinh nghiệm.

Cách khắc phục máy nén khí không lên hơi hoặc lên hơi yếu

Việc khắc phục tình trạng máy nén khí không lên hơi hoặc lên hơi yếu cần được thực hiện dựa trên nguyên nhân cụ thể gây ra sự cố. Dưới đây là các giải pháp chi tiết:

• Kiểm tra và làm sạch/thay thế lưỡi gà, van hai chiều:
  • Tiến hành mài sạch bụi bẩn hoặc cặn bám dính trên lưỡi gà và van.
  • Nếu lưỡi gà bị gãy, hãy thay thế bằng bộ phận mới.
• Kiểm tra và xử lý rò rỉ khí nén:
  • Phát hiện rò rỉ: Sử dụng dung dịch nước xà phòng pha loãng quét lên các mối nối, khớp nối và van. Nếu xuất hiện bọt khí sủi lên, đó là dấu hiệu có rò rỉ.
  • Khắc phục: Quấn lại băng tan mới xung quanh các ren nối hoặc thay thế van/phụ kiện mới nếu chúng bị mòn, hở, hoặc không còn kín khít.
  • Kiểm tra và thay thế các gioăng đệm (oring) bị mòn hoặc rò rỉ.
  • Kiểm tra tổng thể bình chứa khí để phát hiện nứt vỡ hoặc lỗ thủng.
• Làm sạch hoặc thay thế bầu lọc gió/màng lọc:
  • Kiểm tra tình trạng của miếng mút/màng lọc bên trong bầu lọc gió. Nếu bị rách, biến dạng hoặc bào mòn, cần thay thế mới.
  • Nếu màng lọc còn nguyên vẹn, hãy làm sạch kỹ lưỡng bụi bẩn bám trong mút và bầu lọc gió.
• Thay thế gioăng đầu bò:
  • Cách hiệu quả nhất là mua gioăng đầu bò mới và tiến hành thay thế.
  • Trường hợp khẩn cấp, có thể tạm thời tự chế gioăng bằng bìa cứng, nhưng cần lưu ý rằng độ bền và hiệu quả sẽ không bằng gioăng chuyên dụng.
• Làm sạch hoặc thay van khí bị hỏng/tắc nghẽn:
  • Loại bỏ bụi bẩn và dị vật bám xung quanh van.
  • Nếu van bị hỏng nghiêm trọng hoặc không thể hoạt động trở lại sau khi vệ sinh, cần thay thế van mới.
• Kiểm tra và điều chỉnh áp suất khí đầu vào:
  • Nếu phát hiện áp suất khí đi vào máy quá thấp, cần kiểm tra lại nguồn cấp khí và điều chỉnh để đảm bảo đủ áp suất.
• Kiểm tra và làm sạch lỗ thông khí:
  • Đảm bảo lỗ thông khí không bị tắc nghẽn bởi bụi bẩn hoặc vật cản.
• Kiểm tra và thay dầu nhớt:
  • Kiểm tra mức dầu nhớt trong bình chứa. Nếu thiếu, hãy bổ sung.
  • Thay dầu nhớt mới và làm sạch hệ thống nếu dầu đã cũ hoặc bị bẩn.
  • Kiểm tra mức dầu trong bình chứa khí để đảm bảo không bị quá cao (do lọc tách dầu kém).
  • Kiểm tra và thay thế bộ lọc tách dầu nếu cần.
• Thay mới vòng bi hoặc piston:
  • Nếu vòng bi hoặc piston của máy nén bị hư hỏng nghiêm trọng, việc thay thế là cần thiết để khôi phục hiệu suất.
• Kiểm tra và căn chỉnh/thay dây đai (đối với máy truyền động bằng dây đai):
  • Kiểm tra độ căng và tình trạng của dây đai. Nếu bị lỏng, mòn hoặc hỏng, hãy căng chỉnh hoặc thay thế.
• Kiểm tra toàn bộ hệ thống khí nén:
  • Nếu các giải pháp trên vẫn không khắc phục được vấn đề, cần tiến hành kiểm tra tổng thể toàn bộ hệ thống khí nén để tìm ra nguyên nhân sâu xa hơn.

Lưu ý quan trọng khi khắc phục sự cố:

• Vệ sinh trước khi tháo lắp: Luôn làm sạch máy trước khi tháo dỡ các bộ phận để kiểm tra, đặc biệt là khu vực xi lanh.
• Tránh bụi bẩn: Cẩn thận không để bụi bẩn hoặc tạp chất rơi vào buồng nén của xi lanh.
• Phân loại linh kiện: Khi tháo lắp, hãy phân chia rõ ràng các bộ phận để tránh nhầm lẫn khi lắp lại.
• Ưu tiên thay mới: Đối với các bộ phận có giá thành không cao như lá nhôm, gioăng đầu bò, nên ưu tiên thay mới nếu chúng bị hỏng để đảm bảo hiệu suất và độ bền.
• Tìm kiếm hỗ trợ chuyên nghiệp: Việc kiểm tra và sửa chữa máy nén khí đòi hỏi kiến thức kỹ thuật và kinh nghiệm. Nếu bạn không tự tin hoặc không thể xử lý được, tốt nhất hãy liên hệ với kỹ thuật viên chuyên nghiệp để đảm bảo an toàn và hiệu quả.

Đối với các dòng máy không dầu, bạn có thể tham khảo thêm hướng dẫn cách sửa chữa máy nén khí không dầu chi tiết kèm video để thao tác đúng kỹ thuật và đảm bảo an toàn.

Biện pháp phòng tránh tình trạng máy nén khí bị yếu hơi

Để duy trì hiệu suất hoạt động tối ưu và kéo dài tuổi thọ của máy nén khí, việc chủ động thực hiện các biện pháp phòng ngừa là vô cùng quan trọng. Dưới đây là những khuyến nghị chi tiết giúp giảm thiểu nguy cơ máy nén khí không lên hơi hoặc lên hơi yếu:

• Thực hiện bảo dưỡng định kỳ: Đây là yếu tố then chốt để đảm bảo máy nén khí hoạt động ổn định và hạn chế tối đa các sự cố.
  • Vệ sinh hàng ngày: Sau mỗi lần sử dụng, hãy ngắt hoàn toàn kết nối điện của máy. Thực hiện xả van dưới đáy bình chứa khí ít nhất hai lần mỗi ngày (sau mỗi 4-8 giờ hoạt động) để loại bỏ nước đọng và cặn bẩn. Đồng thời, chú ý lắng nghe âm thanh hoạt động của mô tơ và các linh kiện khác để phát hiện sớm dấu hiệu bất thường.
  • Bảo dưỡng hàng tuần: Tháo rời các phụ kiện như bộ lọc khí và ống giải nhiệt để làm sạch bụi bẩn tích tụ. Kiểm tra và điều chỉnh lại van xả, dây đai để đảm bảo chúng được kết nối chặt chẽ. Nếu dây đai bị dão hoặc mòn, cần thay thế ngay lập tức.
  • Bảo dưỡng định kỳ theo hướng dẫn nhà sản xuất:
    • Thay dầu nhớt tối thiểu 3 tháng một lần.
    • Quét sạch muội than, siết chặt các ốc vít và khớp nối.
    • Kiểm tra bộ không tải và thay bộ lọc dầu (thường sau mỗi 1000 giờ hoạt động của máy).
    • Bôi trơn ổ bi và động cơ.
    • Thay thế bộ lọc gió định kỳ.
• Kiểm tra áp suất khí đầu vào: Đảm bảo áp suất khí cung cấp vào máy luôn ở mức tối ưu để máy có đủ lượng khí cần thiết cho quá trình nén.
• Làm sạch lỗ thông khí và các bộ phận liên quan: Thường xuyên vệ sinh lỗ thông khí và các khu vực khác để đảm bảo khí lưu thông dễ dàng, tránh tình trạng tắc nghẽn gây giảm áp suất.
• Sử dụng dầu nhớt chất lượng và đúng chủng loại: Đảm bảo máy luôn được bôi trơn đầy đủ bằng loại dầu nhớt phù hợp, giúp giảm ma sát và nâng cao hiệu suất hoạt động của các bộ phận bên trong.
• Kiểm tra và xử lý rò rỉ đường ống khí: Định kỳ kiểm tra toàn bộ hệ thống đường ống khí để phát hiện và khắc phục kịp thời các điểm rò rỉ. Thường xuyên kiểm tra tình trạng của các gioăng đệm để đảm bảo chúng vẫn kín khít.
• Vận hành máy nén khí đúng cách: Luôn tuân thủ hướng dẫn sử dụng của nhà sản xuất để tránh gây hư hại không đáng có và duy trì hiệu suất hoạt động tốt nhất cho máy.
• Điều chỉnh áp suất khí phù hợp: Cài đặt áp suất khí đầu ra phù hợp với nhu cầu sử dụng cụ thể. Điều này không chỉ đảm bảo áp suất ổn định mà còn giúp tiết kiệm năng lượng.
• Kiểm tra và quản lý các bộ phận quan trọng: Thường xuyên kiểm tra tình trạng của các bộ phận then chốt như vòng bi, piston, các loại van (van nạp, van xả, van an toàn) và bộ lọc tách dầu để phát hiện sớm các dấu hiệu hao mòn hoặc hư hỏng.

Trên đây là tổng hợp nguyên nhân, dấu hiệu, cách sửa máy nén khí không lên hơi và những biện pháp phòng tránh cần thiếtChúc bạn xử lý sự cố thành công!

Đừng ngần ngại để lại bình luận nếu bạn có thắc mắc hay góp ý thêm. Theo dõi tiếp trang web Thiết Bị Việt Á để cập nhật nhiều bài viết hữu ích khác về máy nén khí và thiết bị công nghiệp!