Thành phần của khí nén và hệ thống khí nén
Thành phần của khí nén và hệ thống khí nén đóng vai trò quan trọng trong nhiều lĩnh vực sản xuất và đời sống. Khí nén không chỉ là nguồn năng lượng sạch, an toàn mà còn được ứng dụng rộng rãi nhờ hiệu quả cao. Bài viết này mình sẽ chia sẻ chi tiết về thành phần chính của khí nén cũng như các bộ phận cấu thành hệ thống khí nén, giúp bạn dễ dàng hiểu và áp dụng trong thực tế.
Nội Dung Chính
Thành phần của khí nén
Khí nén thực chất là không khí tự nhiên được nén lại dưới áp suất cao. Dưới đây là các thành phần chính trong khí nén:
- Nitơ (N₂): Chiếm khoảng 78%. Đây là khí trơ, an toàn, không cháy nổ và giúp duy trì áp suất ổn định.
- Oxy (O₂): Khoảng 21%. Oxy cần thiết cho sự sống và phản ứng cháy, nhưng trong khí nén vai trò không lớn bằng nitơ.
- Các khí khác: Khoảng 1%, gồm carbon dioxide, argon và một ít hơi nước. Thường không ảnh hưởng nhiều đến tính chất khí nén.
- Hơi nước (H₂O): Có thể tồn tại trong khí nén, dễ gây ăn mòn nên cần xử lý bằng thiết bị làm khô.
- Tạp chất: Bụi, dầu bôi trơn… có thể lẫn vào trong quá trình nén. Các chất này cần loại bỏ bằng bộ lọc để đảm bảo chất lượng khí nén.
Thành phần của hệ thống khí nén
Một hệ thống khí nén thường gồm hai phần chính:
- Bộ phận cung cấp khí: gồm máy nén và thiết bị xử lý không khí.
- Bộ phận tiêu thụ khí: gồm bình chứa, hệ thống đường ống phân phối và các thiết bị sử dụng cuối.
Để hệ thống hoạt động bền bỉ, không khí cần được làm sạch và làm khô, tránh gây ra ăn mòn, tắc nghẽn hay giảm hiệu quả bôi trơn.
1. Máy nén khí
- Đây là nguồn cung cấp khí cho toàn bộ hệ thống, có nhiệm vụ nén không khí từ môi trường để tăng áp suất và cung cấp năng lượng cho thiết bị.
- Các loại phổ biến: máy nén piston, máy nén cánh gạt, máy nén trục vít, máy nén ly tâm.
- Khi lựa chọn cần cân nhắc loại máy (một cấp hay hai cấp), lưu lượng khí cần dùng và công suất phù hợp.
- Máy nén khí cần bảo dưỡng định kỳ: thay dầu, vệ sinh lọc khí và loại bỏ hơi ẩm để đảm bảo tuổi thọ và hiệu suất.
2. Thiết bị xử lý khí nén
Để khí nén luôn sạch và khô, hệ thống cần có các thiết bị xử lý sau:
- Bộ lọc khí vào / Lọc thô: Ngăn bụi bẩn, tạp chất lọt vào máy nén, tránh hư hỏng và mài mòn các chi tiết. Đồng thời làm mát sơ bộ để tách bớt hơi nước.
- Thiết bị làm mát:
- Làm mát trung gian: Giảm nhiệt độ trước khi khí đi vào cấp nén tiếp theo, giúp tiết kiệm năng lượng.
- Làm mát sau nén: Hạ nhiệt khí nén để tách hơi nước.
- Máy sấy lạnh: Loại bỏ nước dư thừa bằng cách làm lạnh không khí sau nén.
- Thiết bị sấy khí: Loại bỏ hơi ẩm còn sót lại để khí khô hơn, tránh gỉ sét đường ống. Có thể dùng máy sấy lạnh, hạt hút ẩm (silica gel, than hoạt tính) hoặc giàn làm khô.
- Bẫy ẩm / Bẫy ngưng: Thu và xả nước trong khí nén. Có loại xả tay, tự động hoặc theo chu kỳ.
- Lọc tinh: Giai đoạn cuối cùng trước khi sử dụng, giúp loại bỏ tối đa bụi bẩn và tạp chất.
3. Bình tích áp (bình chứa khí)
- Dùng để lưu trữ khí nén, giảm dao động áp suất và giúp hệ thống ổn định hơn.
- Bình lớn sẽ cho hiệu quả tốt hơn. Nước đọng trong bình cần được xả hằng ngày để tránh ăn mòn.
4. Hệ thống đường ống phân phối
- Dẫn khí nén từ nguồn đến các thiết bị sử dụng.
- Cần đảm bảo đủ áp suất và lưu lượng cho tất cả các điểm làm việc.
- Ống quá dài hoặc nhỏ sẽ gây sụt áp. Với ống dài trên 6m, nên tăng đường kính để đảm bảo lưu lượng.
5. Bộ điều chỉnh áp suất (van giảm áp)
- Duy trì áp suất ổn định cho toàn hệ thống.
- Thường được tích hợp cùng bộ lọc và bộ bôi trơn trong cụm FRL.
6. Bộ bôi trơn khí nén
- Phun sương dầu vào khí nén để giảm ma sát cho thiết bị.
- Một số hệ thống hiện đại không cần đến bôi trơn.
- FRL có thể điều chỉnh tỷ lệ dầu/khí ổn định trong quá trình hoạt động.
Kết Luận:
Trên đây là những thông tin cơ bản về thành phần của khí nén và các bộ phận trong hệ thống khí nén. Hy vọng bài viết giúp bạn có cái nhìn rõ ràng hơn, từ đó lựa chọn và sử dụng thiết bị hiệu quả, an toàn. Nhìn chung, việc hiểu đúng cấu tạo và nguyên lý hoạt động sẽ giúp hệ thống bền bỉ, tiết kiệm chi phí và tăng hiệu suất. Nếu bạn có ý kiến bổ sung, hãy để lại bình luận và đừng quên theo dõi trang Thiết Bị Việt Á để cập nhật thêm nhiều bài viết hữu ích khác.
Có thể quan tâm:
- Hiệu suất khí nén là gì? Vai trò, yếu tố ảnh hưởng và cách cải thiện
- Các đơn vị đo khí nén phổ biến Bar, Mpa, Psi, Kgcm2, Pascal, mmHg, kPa